Fijnstof en de houtkachel

tekst

Wat is fijnstof?

fijn·stof (het; o; meervoud: geen meervoud) 1stofdeeltjes met een doorsnede van minder dan 1/100 millimeter, van nature aanwezig dan wel geproduceerd door de mens, m.n. door verbrandingsprocessen (Dikke van Dale, woordenboek Nederlandse taal)

 

 

Fijnstof is een verzamelnaam voor alle kleine, onzichtbare deeltjes die in onze omgevingslucht rondzweven. Deze deeltjes zijn zo klein (maximaal 10 micrometer groot) en licht in gewicht dat ze nauwelijks beïnvloed worden door de zwaartekracht. De stofdeeltjes blijven in de lucht zweven en komen bij elke ademhaling in onze longen terecht. Grotere deeltjes die in onze atmosfeer terechtkomen slaan door de zwaartekracht al snel neer op de grond, ze blijven niet zweven. De fijnstofdeeltjes kunnen langer, enkele dagen tot weken, in de omgevingslucht blijven hangen waardoor we ze langer blijven inademen. De schadelijk effecten kunnen dus lang na de uitstoot nog gevolgen hebben.

Het fijnstof wordt ingedeeld naar omvang en vaak aangeduid met de Engelse benaming voor fijnstof: PM, de afkorting van Particulate Matter. De grootte van de deeltjes wordt aangegeven in micrometer (een micrometer is een duizendste millimeter) en bepalen de indeling in 3 hoofdgroepen:

-deeltjes tussen 2,5 en 10 micrometer omvang, deze worden aangeduid met de term PM10

-deeltjes met een omvang kleiner dan 2,5 micrometer, deze worden aangeduid met 2,5 PM

-deeltjes met een omvang kleiner dan 0,1 micrometer, aangeduid als ultra fijnstof of 0,1 PM.

Fijnstof in onze omgevingslucht bestaat uit bestanddelen die deels een natuurlijke oorsprong hebben, zoals de zouten die vrijkomen bij het verdampen van zeewater of het stof wat door de wind van harde gesteenten of gebouwen wordt geschuurd. Meer dan 75% van het fijnstof in onze omgevingslucht wordt echter veroorzaakt door menselijk handelen. Deze vorm van fijnstofuitstoot wordt vaak luchtvervuiling of smog genoemd. Het ontstaat door met name bij de verbrandingsprocessen in de industrie of in het verkeer. Ook de verwarming van huizen is in stedelijke gebieden een grote bron van fijnstof. In dichtbebouwde stedelijke gebieden is ruim 80% van de PM10 afkomstig van menselijke activiteiten, voor de fijnere fractie van fijn stof (PM2,5) is dit zelfs boven de 85%.

  1. rookgas met daarin fijnstofdeeltjes

elektrostatisch geladen

3. hechten aan fijnstof

4. aan de wand hechten

Wat maakt fijnstof ongezond?

Fijnstof is schadelijk voor de gezondheid. De zeer kleine deeltjes worden bij elke ademteug mee de longen in gezogen waar ze tot diep in de longblaasjes kunnen doordringen. En via de blaasjes zelfs in de bloedbaan terecht kunnen komen. In Nederland overlijden mensen enkele dagen tot maanden eerder door blootstelling aan fijnstof. Het gaat hierbij vooral om ouderen en mensen met hart-, vaat- of luchtwegaandoeningen die het gevoeligst zijn voor de schadelijk effecten van fijnstof.

Er is geen veilig niveau vast te stellen: fijnstof is ook schadelijk in lage concentraties maar de ernst van de aandoening is dan vaak minder dan bij hogere concentraties. Ook de bron van het fijnstof blijkt weinig verschil te maken voor de schadelijkheid. Duidelijk is wel dat de uit medisch standpunt gezien de uitstoot van fijnstof van welke bron dan ook, zoveel mogelijk moet worden beperkt. De meest effectieve wijze is dit bij de bron aan te pakken, wat niet uitgestoten wordt kan ook geen hinder veroorzaken.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce est dui, blandit vel laoreet in, ornare a dui. Sed pellentesque felis ac lacus lobortis, vitae porta risus commodo. Sed maximus sapien eget vestibulum finibus. Suspendisse vel purus ac dolor condimentum rhoncus. Maecenas ac magna et nulla semper dignissim. Donec dolor ipsum, lacinia vel tincidunt eu, lobortis eu risus. Vivamus mi libero, egestas eget dignissim eleifend, maximus eget justo. Integer at ornare risus, et varius nisl. Fusce arcu diam, scelerisque ut gravida sed, varius at felis. Mauris tempus erat fermentum libero sagittis molestie. Phasellus laoreet, leo vitae dapibus dignissim, tellus leo rutrum libero, et suscipit elit nisl eu orci. Nam maximus ultricies pharetra.

Fijnstofuitstoot uit houtkachels neemt toe

Over de fijnstofuitstoot van houtkachels wordt momenteel veel in de media geschreven. Terecht, want het aandeel van de houtkachel in de fijnstofuitstoot neemt toe.

Sinds de millenniumwisseling daalt de fijnstof uitstoot door het verkeer en de industrie gestaag. Door betere filtermethode in de industrie wordt er steeds minder fijnstof in onze omgevingslucht geloosd. Ook de automotor is door verbeterd rendement en het aanbrengen van katalysatoren en roetfilters schoner geworden al wordt dit deels te niet gedaan doordat er meer auto’s zijn die samen meer autokilometers maken.

De uitstoot door verwarmingsbronnen van huizen blijft echter stijgen, met name door de nog altijd groeiende hoeveelheid houtkachels. In Nederland heeft 1 op de 5 huizen een houtkachel en de huizenbouw gaat in hoog tempo voort. Door de toename van het aantal houtkachels neemt lokaal het fijnstofniveau juist toe, met name in de dichtbebouwde stedelijke gebieden is het aandeel van de houtkachel in de schadelijke fijnstof uitstoot gestegen tot soms 40%!

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce est dui, blandit vel laoreet in, ornare a dui. Sed pellentesque felis ac lacus lobortis, vitae porta risus commodo. Sed maximus sapien eget vestibulum finibus. Suspendisse vel purus ac dolor condimentum rhoncus. Maecenas ac magna et nulla semper dignissim. Donec dolor ipsum, lacinia vel tincidunt eu, lobortis eu risus. Vivamus mi libero, egestas eget dignissim eleifend, maximus eget justo. Integer at ornare risus, et varius nisl. Fusce arcu diam, scelerisque ut gravida sed, varius at felis. Mauris tempus erat fermentum libero sagittis molestie. Phasellus laoreet, leo vitae dapibus dignissim, tellus leo rutrum libero, et suscipit elit nisl eu orci. Nam maximus ultricies pharetra.

Elektrostatisch filteren, hoe werkt dat?

De zeer kleine en lichte fijnstofdeeltjes in het rookgas kunnen niet met een traditioneel filterelement worden tegengehouden. De filters zouden zo fijnmazig moeten zijn dat ze gelijk de luchtafvoer van de kachel blokkeren en direct verstopt zouden raken. Om het fijnstof uit het rookgas te halen wordt gebruik gemaakt van een techniek uit de chemie: elektrostatisch filteren. Door het rookgas langs een elektrode te leiden die onder een hoge spanning staat springen elektronen over van de elektrode naar het rookgas. De kleine en onzichtbare fijnstofdeeltjes in het rookgas worden hierdoor statisch geladen. De geladen deeltjes trekken naar elkaar toe waardoor de deeltjes groter worden.

Door dit samenklonteren worden de deeltjes nu ook zichtbaar als asdeeltjes. Rond de elektrode zorgt een elektrisch veld ervoor dat de geladen deeltjes door de elektrode afgestoten worden. De schoorsteen wand is verbonden met de aarde en trekt de geladen deeltjes juist aan. Het statisch geladen fijnstof hecht zich op deze wijze aan de schoorsteenwand en wordt niet uitgestoten. De extra hoeveelheid as die hierdoor ontstaat is gering, een speldeknop van 1 kubieke millimeter bevat 400 miljoen(!) PM 2,5 deeltjes. Voor een kamermodel houtkachel gaat het hierbij om een paar honderd gram meer as tijdens een stookseizoen, en vele honderden miljarden minder fijnstofdeeltjes.  De verbranding zelf levert aanzienlijk meer as op, in een stookseizoen gaat het om tientallen kilo’s. De schoorsteenveeg interval hoeft dus niet veranderd te worden.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce est dui, blandit vel laoreet in, ornare a dui. Sed pellentesque felis ac lacus lobortis, vitae porta risus commodo. Sed maximus sapien eget vestibulum finibus. Suspendisse vel purus ac dolor condimentum rhoncus. Maecenas ac magna et nulla semper dignissim. Donec dolor ipsum, lacinia vel tincidunt eu, lobortis eu risus. Vivamus mi libero, egestas eget dignissim eleifend, maximus eget justo. Integer at ornare risus, et varius nisl. Fusce arcu diam, scelerisque ut gravida sed, varius at felis. Mauris tempus erat fermentum libero sagittis molestie. Phasellus laoreet, leo vitae dapibus dignissim, tellus leo rutrum libero, et suscipit elit nisl eu orci. Nam maximus ultricies pharetra.

Kan een elektrostatische filter ook de geur wegnemen?

Kan een elektrostatisch filter ook de zichtbare rook wegnemen?

tekst

01
Discussion of the Idea
Lorem Ipsum is simply text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been.
02
Handcrafted templates
Lorem Ipsum is simply text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been.
03
Testing for perfection
Lorem Ipsum is simply text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been.
04
Free standard shipping
Lorem Ipsum is simply text of the printing and typesetting industry. Lorem Ipsum has been.